Ermenilerin Tarihteki Yerleri

vakko

Çok sevipte Taptığımız Başlara Taç Yaptığımız....
Katılım
29 Nis 2015
Mesajlar
2,307
Tepkime puanı
7,315
Puanları
23
KONU ICERISINDEKI BAZI BILGILER ORJINAL ERMENICE DILINDEN TARAFIMCA CEVIRI YAPILARAK HAZIRLANMAKTADIR.ERMENILERIN ULKEMIZDE YERLESKELERI,HAYATLARI,NUFUSLARI ESKI YERLESIM YERLERININ ORJINAL ISIMLERI HAKKINDA GENEL BILGILER ICERMEKTEDIR.KONU UZUN BIR KONU OLUP CEVIRILER TAMAMLANDIKCA KONU ICINDE EKLEME YAPILARAK KONU TAMAMLANIP ARASTIRMA YAPAN ARKADASLARIN BILGISINE SUNULUCAKTIR.ARA ARA KONU TAKIBI YAPABILIR KONUYA EKLENMIS GUNCEL YENI BILGILERI GOREBILIRSINIZ.

( UNUTMAMAK GEREKIRKI SONUCA ULASMAK İÇİN HER İŞTE OLDUĞU GİBİ DEFINE ISINDE DE İLK KURAL BILGIDIR.)

ERMENİ TARİHİNİN KAYNAKLARI ve ERMENİ TARİHÇİLERİ

Ermenilerin tarihinden sözeden ve hemen hepsi kiliseye bağlıolan ilk tarihçilerin bir çoğu, Ermenilere yabancı olan milletlerdendir.Bunlar, tarihlerini kendi dillerinde, ve daha ziyade Yunanca,Asurice ve başka dillerde yazmışlardır. Asıl Ermeni tarihçisi olarak tanınanlara gelince tamamı ruhban sınıfından olup, Yunan ve Asuri tarihçilerini izlemişler, bir kısmı da bu yabancıların eserlerini Ermeniliğe imal etmişlerdir.

Ermeni tarihi ile meşgul olan tarihçilerin başlıcaları şunlardır;

1- MAR IPAS KADINA adindaki bu şahıs, bir Asuri âlimidir. İsmini ilk defa, Ermenilerin(tarih babası) olarak tanınan ve Ermenilerin kökeninden başlıyarak bir tarih yazmış olan Horenli Movses zikrediyor. Tarihinde bildirdiğine göre, Mar Ipas Kadina, İranda Eşkaniler hakimiyetini kurmuşolan Arşağ’m, Ermenistana hükümdar tayin etmiş bulunduğu kardeşi Vagarşak tarafından bir mektupla Nineva arşivlerinde Ermeni tarihi hakkında tetkiklerde bulunmak üzere Arşağ’a gönderiliyor.Arşak da kendisinin, Nineva hâzinesinde tetkiklerde bulunmasına müsade ediyor. Orada Mar Ipas Kadina, Büyük Iskenderin emriyle Yunancaya çevrilmiş, bütün milletlerin tarihlerinden söz eden yazma bir tarih buluyor ve bunun Ermenilere ait olan kısmını alıyor. Bu tarih, Ermeni milletinin doğuşunu ve (Hayk) sülalesinden (Vahe)yekadar olan zamanı kapsıyormuş. Vagarşak, bu tarihin bazı bölümleriniher ermeninin görüp anlaması için Mezpin (Nusaybin) de sarayının sütunlarına kazdırmış Horenli Mavses de bu eserden istifade ederek tarihini yazmıstir.

2- LARUPNA yahut LERUPNA Süryani olan bu şahisda ermenden mal edilen Edesse (Urfa)kıralı Apkarla ayni yüzyılda yasamış. Apkarin hayatını, İsa ile görüşmelerini, cuzzamlı olan Apkarın İsa'nın bir mucizesi ile sağlığina kavuştuğunu yazmıştır. Larupia eserini Asurice olarak yazmış vesonra Ermeniceye çevrilmiştir.

3- BARDAZAN Bu şahısın kişiliği ve milliyeti hakkındabilgi yoktur. Ermeni tarihçilerinden bazıları bunu Partlı, Iraklı, Urfalı Ermeni olarak gösterirler. Çoğunlukla Asuri olduğu sanılmaktadır.Bir söylentiye göre Urfa’da doğmuş ve orada öğretim görmüştür.Romalılar Urfa’yı alınca Ermenistan’a geçerek Ani kalesine gelmiş, orada bulunduğu sırada eserini Asurice yazmıştır. Sonrada bu eser öğrencisi tarafından Yunancaya çevrilmiş ve Urfa’da saklanmıştır.

4- AGATANGELOS ( Hayırlı, Müjdeli haber getiren melek ) ismindende anlaşıldığı gibi yunanlıdır. Dördüncü Yüzyılda tarihini Yunanca yazmıştır. Eserinin başında Roma’da doğduğunu,latince, yunanca okuduğunu yazıyor. Söylentiye göre Dertadin katipliğini yapmıştır. Tarihinde Ermenistan hıristiyanlığin girişini,Dertadin babası Hosrovdan başlıyarak Tatiyos ve Partogomios isimlerindeki iki havvarinin tanıklıklarını, Dertadinin hayatını, KirkorLusavoriçe (Aydınlatan, nur veren Ermenistan’a ilk defa hıristiyanlığıgetiren zattır. ) yapılan işkenceleri, Dertadin çıldırmasını ve sonra hıristiyanlığı kabulünü anlatır. V. Langlois in bize kadar gelen tarihi Ermenice ve Yunanca olmak üzere iki dilde yazılmıştır. Yunancasındaki dil ve uslüp bunun çeviri olduğunu kanıtlamaktadır.Kıral hakkında kullandığı dile, eserin içeriğine bakılırsa bu eserin hristiyanlıktan sonra başka bir adam tarafından yazıldığı anlaşılmaktadır.Fakat yine şüphe yoktur ki bu kaybolmuş kitap yerine bir buçuk yüzyıl sonra çok başka bir eser çıkarılmış ve tarihi olaylar yerine, bilinmiyen bir şahıs tarafından efsaneler konmuştur deniliyor.Bu duruma göre, elde bulunan ve Agatangelos’a bağlanan tarihin de, uydurma, degiştirilmiş Agatangelosun eseri ile ilgisi bulunmayan bir tarih olduğu görülmektedir.

5- ZENOP KLAG Milliyet itibarile Asuridir. Kirkor Lusavoriçlebirlikte Kayseriden gelmiş, sonra Muş’ta Surp Karabet kilisesine baş olmuştur. Asurice Daron ( Muş havalisi ) tarihi ismialtında bir kilise tarihi yazmıştır. Bunda Lusavoriçin hayatıni, faaliyetini, ermenistana hıristiyanlığın girişini göstermiştir.Eserin aslı mevcut değildir. Bulunan da değiştirilmiştir. Bu tarihesonradan VII. yüzyılda Katagikos Üçüncü Nerses zamanında yaşayan Ohannes Episkopos Mamikonyan devam etmiştir. Langlois, Zenop’un tarihinin bugünkü şeklinde büyük ve ağır değişikliklere uğramış olduğunu yazıyor. Gerçekten, bu değişikliklere Ermenilerle ilgili bütün eski tarihlerde daima rastlanmaktadır.

6- PAVSDOS PUZANTASI ( İstanbullu Pavsdos ) - IV.Yüzyılda yaşamış ve İstanbul’da okuduğu için bu ad verilmiştir.Hayat hikâyesi bilinmemektedir. Bazıları Ermeni yahut Asuri olduğunu söyluyorlarsa da Bizansli olduğu kesindir. Eseri V. Yüzyılın ilk yarısında Ermeniceye çevrilmiştir. Tarihi, altmış yıllık olaylarıkapsar. Agantagelos’un, Zenop’un yazdıklarını özetlemiş, Lusavoriç’inve Dertad’ın hayatını Ermenistanın Bizanslilar ve Iranlılarin eline düşmesini yazmıştır. Pavdos’un eseri Yunan eserlerinden esinlenmiş ve halk hikâyelerine yer vermiştir. Ermeni tarihçilerinden inciciyan Pavsdos’un bütün sözlerinin, bir kaç istisnası ile,gerçeklerden yoksun ve güvenilemez olduğunu belirtiyor.

7- YEZNİK KOGPATSI ( Kospalı Yeznik ) Ermeni harflerini çıkaran Salıak ve Mesrop’un öğrencilerindendir. İstanbul’da öğrenim görmüş, Yunan medreselerini dolaşmış, Pakrevant (Eleşkert)episkoposluğunda bulunmuştur. Kilise tarihi vardır. Putperestlikve İran dini hakkında reddiyeler yazmıştır.

8- GÖRÜN İlk çeviriciler ismi verilen ve Kitabı Mukaddesin Ermeniceye çevirisi için eğitim görmek üzere yabancı memleketlere ve medreselere gönderilen öğrenciler arasında İstanbul’a Kudüs’e gitmiş ve memleketine dönmüştür. Gürcistana Episkoposolmuştur. Öğretmenleri Sahak ve Mesropun hayatını ve Yunan Filozoflarına karşı reddiyeler yazmıştır. Agantangelosu Ermeniceye çevirenin bu şahıs olduğu söylenmektedir.

9- YEGİŞE VARTABET V. Yüzyıl baslarında dogmuştur.Doğduğu yer bilinmemektedir. Ermenilerin dini ve milli kahramani olan Vartan Mamikonyan in yanında bulunmuş, onun katipliğiniyapmıştır. İkinci Yezdecerde karşı Ermenilerin dinleri olan Hıristiyanlığı savunmak için 449 Ermeni ruhani reisleri tarafından Ardaşat da yapılan dini toplantıda bulunmuştur. Din savaşlarını yazmış sonra Mükus dağlarına çekilmiş ve orada ölmüştür.

10- GAZAR PERDESİ ( Parbeli Gazar ) - Vartan Mamikonyanin emriyle bir Ermenistan tarihi yazmıştır. V. Yüzyılda yaşamıştır.Yunanistan’da öğrenim görmüş sonra Eçmiyazin kilisesine tayin edilmiş ve buradan çekememezlikler yüzünden ayrılmıştır. Parbeli unvanı bulunduğu Parbe manastırının isminden gelmektedir.

11- KATAGİKAS GÜD Beşinci Yüzyılda yaşamıştır.Yunanca dili yazitlari ve ayrıca bir tarihi vardır.

12- HOVHAN MANTAGUNİ Vahan Mamikonyan zamanında katagikoslukta bulunmustur.Dini ve tarihi eserleri mevcuttur.

13- SEBEOS EPİSKOPOS VII. Yüzyıl tarihçilerindendir. Buda Kayser Hareklios’un İran seferini, Sasaniler devrini, Arapların istilasını, Chalcedoine toplum dininin geleceği üzerine Ermenilerin hareketlerini yazmıştır. Tarihi, iki bölümdür. Birinci bölümün, başka birisi tarafından sonradan yazılmış sahte bir bölüm olduğu anlaşılmıştır.

14- ŞIRAKLI ANANYA ( Sirak Şimdiki Diyadin’dir ) VII. Yüzyıl tarihçilerindendir.


15- GEVONT YERES ( Gevont Vartabet ) — VII. Yüzyılsonlarında yaşamıştır. Peygamber efendimiz ( SAV ) hakkinda ve sonradan gelenleri ile Arapların istilâsı hakkında kısa bir tarihi vardır.

16- KATAGlKOS ALTINCI HOVHAN ( Hovhannes )Pakraduniler tarihçisi olarak tanınır. 830-835 tarihlerinde Tovin yakınlarında Transhana gertde doğmuştur.897 de Katagikos bulunmus 925 de ölmüştür. Horenli Movsesden dört buçuk yüzyıl sonra tarihini yazmıştır. Yununca dilinde yazitlari mevcuttur.Tarihini, Movsesin eserinden ve Yunan tarihlerinden yararlanarak yazmıştır. Eserinin ilk kısımları hurafelere, ilmi değerden yoksun söylentilere dayanır. Yaşadığı devirde Arap-Bizans siyasi ilişkilerini göstermesi bakımından değeri vardır.

17- TOMAS ARZRUNİ 951 tarihlerinde yaşamıştır. Onuncu yüzyıl tarihçilerindendir. Ermenistan ve Arzruniler tarihini yazmıştır.

18- KİRKOR MAKİSTROS ( Magistros - Hakim, Üstad ).Bu unvanı İstanbul'da bulunduğu sırada İmparator Costantin Monomaque den aldığı söylenir. Onbirinci yüzyılda yaşamıştır. Kilise mensubu olmayan ilk tarihçidir. İsa’dan önceki ve sonraki tarihi yazmıştır. Şiddetli Yunan dostu ve taraftarı olarak tanınır. Bu yüzden takibata uğramıştır. Son Ermeni Krallarından Kagik kendisini tard etmiştir, once Muş sonra İstanbul’a çekilmiş (Ani) nin Bizanslar tarafından alınmasından sonra Ermenistandaki mallarını satarak Elcezire bölgesine gitmiştir.

19- ARİSDAKES LASDİVERTSİ Selçuk istilasını çok büyüterek anlatan bir tarihi vardır.

20- NERSES ŞNORHALI ( Erdemli ince Nerses ) 1102 de doğmuş ve 1173 de ölmüştür. Kilikya Katagikosluğunda bulunmuştur.Siyasi kişiliği vardır. Eserleri vardır.

21- NERSES LAMPRONATSİ ( Lampronalı ) — Nerses Snorhalinin hayatını yazmıştır.

22- EDESLİ MATEOS — On ikinci yüzyılın ikinci yarısında yaşamıştır. Hayatının bir bölümünü Urfa’da Manastır ve medreselerde geçirmiştir. 932 den 1136 yılına kadar olan olayları kapsayan bir tarihi vardır. Eseri, birinci Haçlı seferinden, Mukaddes topraklara gelmelerinden bir buçuk yüzyıl öncesinden başlar. Selçukluların Anadolu’da yerleşmeleri (Rupinyan) ların Kilikya’da hakimiyet kurmaları tarihine giriş teşkil eder.

23- MİHİTAR KOŞ ( Koş - Tekekeçi ) Sakalı çok seyrek olduğu için bu ad verilmiştir. On ikinci Yüzyılın en tanınmış tarihçilerindendir.Kanzak (Gence) de doğmuş, dini öğretim görmüş, doğu Ermenistanda kalmış 1213 de ölmüştür. Düstur isimli eseri meşhurdur. Bu eser, başlangıç, Kilise kanunları, hukuki konuları ihtiva eder.

24- VARTAN BADMİÇ ( Badmiç-Tarihçi ) Uzun yıllar Kilikyada yasamıştır. Tarihinin ilk bölümü, kilise tarihidir. Bir kaçbin yıllık olaylardan söz eden genel tarihi vardır, özellikle Mısırlıların Kilikya bölgesini istilasına yer verir. 1271 de ölmüştür.

25- KANZAKLI KİRAGOS ( Genccli ) On üçüncü yüzyıl tarihçilerindendir. Moğol İstilalarından, Kilikya krallığından sözeder. Tarihi, Tiridattan başlayarak Kilikyada Hetom zamanına kadar(1260) geçen olayları kapsar. 1271 de ölmüştür.

26- STEPHAN ORPELYAN Vagarşak zamanına kadarolan olayları anlatan bir tarihi vardır.

27- TARİHÇİ HETOM Latince, ve doğu Tatarlar tarihini yazmıştır. Ermeniler için yabancı kaynak kabul edilebilir.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ermenistan'ın Hudutları :Kuzeyden, Karadeniz ve Gürcistan, güneyden İran, Elcezire,Suriye ve Akdeniz, doğudan İran ve Hazer denizi, batıdan Küçük Asya ve Akdeniz’le kuşatılmış idi. Ermenistan’ın arazisi, Mezopotamya’dan başlıyarak Kur nehrine kadar yavaş yavaş yükselir ve Karadeniz, Hazer denizi arasında yüksek bir yayla şeklini alırdı. Bu sebeple Ermenistan, etrafına nisbetle bir dağ adası halinde görünürdü.Ermenistanı Fırat nehri ikiye bölerdi. Bunun doğu kısmına Büyük Ermenistan, batıya doğru uzanan kısmına Küçük Ermenistan denirdi.

Ermenistanin Nehirleri: Ermenistan’da başlıca Fırat (Yeprat), Dicle (Dikris),Mezamor çayı, Araş (Yerash Arax), Kur çayı, Kars çayı ( Ahuran ) Murat çayı (Arazanin), Seyhan, Ceyhan Kızılırmak, Yeşilırmak,Çoruh nehirleri çıkar ve akardı.Ermenilerce bunlardan Fırat, Dicle, Araş, Çoruh nehirleri, kitabıMukaddesin cennetten çıktığını bildirdiği dört nehir olarak kabuledilmiştir.

Gölleri : Van gölü (Piznunik) veya (Tospa), Urmiye gölü( Gabundan anlami mavi renkli), Gök çay (Kegam veya Sevan), Çıldırgölleri.

Dağları : Ararat ( küçük ve büyük Masis) - Arakaz - Gortuas (Kürdistan dağları) Bingöl dağlari - Ardos (Van civarında) Sipan, (Suphan dağı) Munzur (Erzincan’da), Barhar dağı - Sasun-Toros, Sugav (Köse dağı) - Mesha (Karacadağ) - Nipat (Alacadağ) - Zankezor dağlari - Arsalı (Karabağ dağları) - Karkur daği.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ermenistanın bölünüşü : Ermenistan, Büyük Ermenistan ve Küçük Ermenistan’a ayrılmıştı. Asıl ana ermenistanin çöküşünden sonra teşekkül eden Kilikya da, sahil Kilikyası ve dağlık Kilikyası olarak ikiye ayrilıyordu.Büyük Ermenistan’da on beş vilayet vardır, bu vilayetler şunlardır ;

1) Yüksek Ermenistan yani Garin (Erzurum)
2) Dördüncü ermenistan
3) Agznik (Dicle nehri yakınında)
4) Duruperan, Daron (Mus bölgesi)
5) Mork( Mog ) (Asuristan yakınında)
6) Gorcayk
7) İran ermenistanı (Azarbaycan yakınında)
8) Vaspuragan ( Van bölgesi)
9) Siyunik (Araks yakınında)
10) Artsah
11) Faydagaran (Hazar denizi sahilinde, Araks nehri batısında)
12) Udi (Albani ve Kur nehri yanında)
13) Gugarik (lberic yanında)
14) Dayk (Colchide yakınında)
15) Ararat

Asagida 15 Buyuk Vilayetin isimlerinin aciklamalari mevcuttur.

1 - Yüksek Ermenistan( Erzurum - Garin ) : Ermenistan’ın değil, bütün dünyanın en yüksek yeri olarak belirtilmis. Dünyanın tepesi denilmiştir. Burası arzın dört tarafına su dağıtır. Nehirlere menba teşkil eder. Fırat batıya, Araş doğuya,Lycus güneye, Acampis (Çoruh) kuzeye doğru akarlar. Çok büyük dağları vardır. Hayvanları arasında geyik, keçi, yaban koyunu, koyun,karaca, domuz, keklik, vardır. Toprağı verimli ve bereketlidir. Kaplıca ve tuzlaları vardır. ( Ünlü şehirleri îspir, Erzurum (Erzenurrum, Tcodosopolis),Bayburt, Tercan, Erzincan (Yeriza, Yerzinga), Kemah.

2 - Dördüncü Ermenistan : Burası, Fırat kolunun iki sahiliniişgal eder. Büyük Ermenistan, Küçük Ermenistan ve Suriye den ayrı olarak Mezopotamya’ya kadar devam ederdi, kuzeydenyüksek Ermenistan, doğudan Duruperan, güney doğudan Agznik,güneyden Mezopotamya ile sınırlıydı. Hanzit. Harput, Palu, Kığı, Ergani, Amid, Çemişkezek, Mazgirt,Çapakçur, Hozat meşhur şehirleri idi.

3 - Agznik yahut Agzen : Ermenistan’ın güney kısmında Dicle kenarında,dördüncü Ermenistan’ın güney doğusunda Duruperanve Morgk’un batısında bulunuyordu. Burası, güney ve batıdan Mezopotamya ile sınırlıydı. Doğuya doğru Dicle’nin sol sahilini takip ederdi.Diyarbakır, Urfa (Ruha), Harran, Sürüç, Birecik, Siverek,Mardin Nusaybin (Nisibe) başlıca şehirlerindendi.

4 - Duruperan : Batısında dördüncü Ermenistan, kuzeyindeAgznik, batısında Vaspuragan, güneyinde Ararat bulunuyordu. KuzeyiniFırat sulardı. Güney tarafından Van gölüne kadar uzardı.Hınıs, Muş, havalisindeki yerler, Ahlat, Bitlis başlıca şehirleri idi.Tarihte görüleceği gibi Hayk’m yaptığı Hark (bulanık) yahut Menazgirt(Haykaşen) de burada idiler.

5 - Mork : Agznik’le yanyana ve Dicle’nin doğusunda idi. Duruperan,Vaspuragan, Gorcayk vilâyetleri ile çevrilmişti. Güneyindede Asuristan bulunuyordu. Şimdiki Müküs, Karkar, Hizan, Pervari,Şatak, bu bölge içindeydiler.

6 - Gorcayk : Batıdan Mog,kuzeyden Vaspuragan, doğudan İran Ermenistanı, güneyden Asuristanile çevriliydi. Burası bazı eserlerde Hakkâri bölgesi olarak gösterilmektedir.Meşhur şehirleri : Çölemerik, Kevar, Nordoz, Zaho,Beytüşşebap.

7 - Iran Ermenistanı
: Gorcayk’in doğusunda, Vaspuragan’in güneyinde bulunmaktadir. Mevkii hakkında ermeni coğrafyacıları bilgi veremiyorlar.Rumiye, Dilman bu bölgede bulunmaktadir.

8 - Vaspuragan : Ermenistan vilayetlerinin en büyüğüdur. Van gölü cenubundaki dağlardan başlıyarak, Araks’in ötesine,Siyunik dağlarına kadar devam ederdi. Kuzeyinde Ararat ve Siyunikilleri, doğusunda Azerbaycan ve Mugan şehri, kuzeyinde îran Ermenistanı,Gorcayk ve Mog vilâyetleri, batısında Duruperan, Arzirunilerinülkeleri bulunuyordu. Burası uzun zaman Arzirunilerin elinde kalmıştı. (Van) vilâyetinin en büyük kısmını teşkil etmektedir.Eşkaniler zamanında burası takriben kantonu ihtiva edermis.Nahçevan, Koghten (Akulis), Azerbaycan, Tebriz, Merend,Ordubad, Maku, Bargiri, Erciş, Van, Hosap, Hakkari meşhur şehirleridir
.

9 - Siyunik : Kuzeyden Gukark, dogudan Arsalı, güneydenVaspuragan ve Azerbaycan batıdan Ararat illeri ile sınırlari bulunuyordu.Aras’dan Sevan gölüne kadar uzanırdı. Iranlılar eskiden buraya Sisagan ismini vermişlerdir. Zangezor, Kapan, Vayotsor bubölgededir.

10 - Artsah : Siyunik'in doğusundan Gugark ve Udi hududundan Aras sahiline kadar devam eden Kur, Siyunik, arasında ufakbir bölgedir. Kuzeyden Udi, Doğudan Faydagaran ve Agvan memleketleri,güneyden Mugan ve Azerbaycan, batıdan Siyunik ile çevrili bulunuyordu.Gence, Ivarabag, Şuşi, Gülistan, tanınmış şehirleridir.

11 - Faydagaran veya Paydagaran : Ermenistan'ın en doğusundaKur ve Aras’ın deltasındadir. Vartanakert, Bakfı, Şamahı başlıca şehirlerini temsil ederdi.

12 - Udi : Gukark’in doğusunda, Arsah'in kuzeyinde bu ikiparça ile Kur arasına sıkışmış bir vaziyette idi, Agvan'la yanyana bulunuyordu. Kur nehri bütün uzunluğunca bu mıntıkayı sular vehududunu teşkil ederdi, güneydoğu istikametinde Faydagaran'abağlıydı. Saint Martin’e göre bu vilâyet, Aran (Karabag) namile tanınmış mıntıkanın bir kısmını ihtiva ediyordu. Eski coğrafyacılar Udi’yi, Azerbaycan’dan Aras’Ia ayrılmış olarak tanırlardı. Eşkânilerin inkırazından sonra bu il Agvanlılara geçti. Berde (Partav)yahut Berdaah, Udi’nin merkezidir.

13 - Gukark : Dayk’ın şarkında, Ararat ve Siyunik'in kuzeyindeKur nehri vardı. Eşkânilerden sonra İran hükümdarları zamanında, (Pteşh) unvanlı askerî bir kumandanla idare olunuyordu.Ardahan, Çıldır, Ahilkelek, Ardanuş, Şavşat, Lori maruf şehirleriydi.

14 - Dayk : Yüksek Ermenistan’ın kuzey doğusunda Ararat'ınkuzeyinde, Gükark’in batısında bulunuyordu. Acara, Göle, Oltu,Tortum, Narman,Artvin başlıca ilçelerdi.

15 - Ararat : Ermenistan'ın tam merkezinde, etrafını kuşatan diğer illerle sınırlı bulunuyordu. Kuzeyinde Dayk ve Gukark,doğusunda Siyunik, güneyinde Vaspuragan ve Dûrûperan, batısında Yüksek Ermenistan vardı. Araş, bütün akışı boyunca batıdan doğuya doğru bu bölgenin arazisini katederdi. Kars, Şöregel, Eleşkert,Karakilise, Diyadin, Bayazıt, Şarur, Ani, Hasankale, Mecingert,Kağızman, Vagarşabat (Şimdiki Ecmiyazin), Revan, meşhur şehirleridir.


Küçük Ermenistan da birinci, ikinci, üçüncü ermenistan kısımlarına ayrılmıştır.

Birinci Ermenistan : Kapadokya’nın doğu kısmında teşkil edilmişti.Fırat sahillerine kadar devam eder, ikinci Ermenistanı, üçüncüden ayırırdı. Bu suretle Birinci Ermenistan kuzeyde, İkincisi güneyde kalırdı. Hudutlarını doğruca tesbit mümkün değildi. Fırat’ın diger tarafından gelen ermeni göçmenlerinin adetlerine göre genişliği önemli surette değişiyordu. Buranın merkezi Kayseri, şehridir.Kayserinin doğusunda ovalara ermeniler tarafından Arzias denilmiştir.

İkinci Ermenistan : Küçük Ermenistan’ın kuzeyindedir.Çeşitli zamanlarda sahası değişmiş olduğundan hudutlarını tayin güçtür. Burası asıl küçük Ermenistan denilen yerin bir kısmiyle,Pontos ve Kapadokya kısımlarından olan bir çok parçalardan birleşmişti.Meşhur şehirleri Sivas, Tokat, Zile, Divrik, Arapkir, Darende dir.

Üçüncü Ermenistan : Bunun da hudutlarını tesbit mümkün değildi.Burası kuzey ve batıdan birinci ve ikinci Ermenistan ile sınırlı bulunuyordu. Fırat, üçüncü Ermenistan’ı doğu tarafından büyük Ermenistan’dan ayırırdı. Güneyinde Kilikya vardı. Ceyhan’ın kaynağı bu bölge içinde idi. Malatya, Elbistan, Maraş, Göksün başlıca şehirleridir.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ERMENİlERDE MİTOLOJİ


Ermeniler de, lranlılar gibi ilk zamanlarda güneşe, aya, ateşe,suya, toprağa, rüzgara taparlardı, üstleri daimi karla örtülü Masis(Ararat), Nemrud, Suphan (Sipan), Arakaz gibi alev saçan dağlara,yıldızlara, gezegenlere, burçlara, yalçın kayalara, büyük sulara,güvercin, şahin, kartal, boğaya, Sos (gümüşlü kavak) gibi ağaçlara,hayalî tanrılara, iyi ve kOtü ruhlara taparlardı.

Ermeniler ibadetlerini açıkta yaparlardı.İlk zamanlarda belirlitapınakları yoktu. Güneşe, dağ tepelerinde, Aya, taparlardi.Ermenilerin kiliselerinin hala doğuya dönük bulunması, ayinlerde o yana dönerek yakarmaları, güneşe ait İlahiler okunması, güneşe Arekak yani Ar - ek - akn (Allah’ın birgözü) denilmesi bu zamandan kalmadır.

Avesta’da (Mah) olarak anılan Ay, Ermenilere Hilâl (Mahik)şeklinde geçmiştir. Kamer, tabiatın anası; ağaçların, bitkilerin besleyicisiidi.Ermeniler, iyi ve kötü ruhlara, perilere inanırlar, bunlara yaranmak,kötülüklerine uğramamak için büyüye, sihirbazlığa da başvururlardı.

Ermenilerin Şamramakert (Şamram şehri) denilen ve aslı Şah-Mihra - Kert (Şah güneş şehri) yani Van güneşe, Vostan (Vastan kasabası) aya, Artamet kasabası Diana’ya adanmış ve ayrılmıştı.Güneşe at, öküz, keçi, dişi koyun kurban edilirdi.

Ermeni mitolojisine girmiş olan tanrıların büyük bir kısmının Hindistan’dan, İran’dan gelme olduğu görülür. Sonraları Romalıların,Yunanlıların, Asurilerin mitolojisinden de bir çokları, Ermenilere geçmiştir.Ermeni mitolojisindeki Tanrılar, Roma ve Yunan Tanrıları ile asagidaki gibi karşılaştırılmistir.

( Tanri isimlerinin anlmlarini aciklamayacagim konu cok uzun.Isteyen arkadaslar google uzerinde tanri isimlerinin anlamlari hakkinda bilgi alabilirler )

Ahuramazda - Zeus, Jüpiter
Mihr - Heplıaistos, Vulkan
Anahit - Diana,Artemis
Nane - Athena, Minerva
Astgik - Aphrodite, Venüs
Vahakn - Herkul
Tiıır, Dir - Mercure, Hermes

Ermeniler, batıdan gelen Hiristiyanlığı kabulden sonra da uzun yıllar İran’ın baskısı altında kalmışlar ve din değiştirmeye zorlanmışlardır.Bugünkü Ermenilik, yüzyıllarca süren zerdüştlük, puta tapıcılık izlerinden hala bazılarıni taşımaktadır. Ermeniler, diğer hıristiyanlara karşın, hâlâ adak şeklinde veya genç yaşında ölmüşlerin canı için kurban keserler.


-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ERMENILERIN NÜFUSU

920.000 kisi Anadolu'nun Ermeni bulunan illeri,180.000 kisi Kilikya (Adana. Sis, Maraş bölgesi),700.000 kisi Osmanlı ülkelerinin diğer yerlerinde yasamislardir.Bütün Türkiye nüfusu icinde yaklaşık olarak Edirne ve Çatalca da 700.000 bin kisi, İstanbul da 1.200.000 kisi, Anadolu da 15.700.000 kisi olarak belgelenmis. Diger bir belgede ise Türkiye (Erzurum, Van, Bitlis, Harput, Sivas) 920.000 kisi ,Kilikya (Adana ve bölgesi) 180.000 kisi olarak belirtilmistir.




1882 yılında Ermeni patrikhanesinin istatistiğine göre Türkiye'deErmenilerin nüfusunu asagidaki gibi gösterilmistir.


Van ilinde 400.000 kisi.
Bitlis ilinde 250.000 kisi
Diyarbakır ilinde 150.000 kisi
Erzurum ilinde 280.000 kisi
Mamuretilaziz 270.000 kisi
Sivas ilinde 280.000 kisi
Adana ilinde 180.000
Antep kuzeyi, Urfa, Kilis, Maraş 100.000 kisi
Trabzon ilinde 120.000 kisi
Hüdavendigar (Bursa) 60.000 kisi
Aydın 50.000 kisi
Ankara, Kastamonu, Konya 120.000 kisi
İzmir ve çevresi 65.000 kisi
Avrupa bölümünde : İstanbul ve bölgesi 135.000 kisi
Edirne ilinde 50.000 kisi


Yine Ermeni Patrikhanesine göre yalnız doğu illerinde

Erzurum’da 215.000 kisi
Van’da 185.000 kisi
Bitlis’de 180.000 kisi
Harput’ta 168.000 kisi
Diyarbakır’da 105.000 kisi
Sivas’da 165.000 kisi olarak belgelenmis.




Devlet istatistiğine göre Ermeni nüfusu 1321 (1905) - 1330 (1914) yılı sonunda ulkemizdeki ermeni nüfus miktarı.










 
Son düzenleme:

Pscyhe

Engellendi
Katılım
4 May 2016
Mesajlar
1,026
Tepkime puanı
4
Puanları
0
Bizden olanlar haric digerlerini hic sevmem..
 

mayhem

Co Admin
Co Admin
Katılım
18 Eki 2015
Mesajlar
5,762
Tepkime puanı
5,311
Puanları
24
Papaz Mezarı ve kilise hala duruyor fakat gücüm yok okadar çok zor işler bu işler :244:
 

S:W:A:T

Editör
Katılım
11 Mar 2017
Mesajlar
863
Tepkime puanı
5
Puanları
0
Konum
İtaly
Eline emeğine sağlık çok güzel olmuş . Teşekkürler
 

NURUM52

Moderatör
Moderatör
Katılım
21 Mar 2015
Mesajlar
114
Tepkime puanı
3
Puanları
3
Yaş
61
elinize emeğinize sağlık güzel bilgiler yöre halkı değerlendirir artık
 
Üst